روش نصب و استفاده از داربست‌های فلزی ساختمانی

 

 

داربست‌های فلزی یکی از مهم ترین ابزارهای موقت در صنعت ساخت و ساز هستند که به کارگران امکان دسترسی به ارتفاعات، نقاط دور از دسترس و قسمت‌های پیچیده ساختمان را فراهم می‌کنند. بدون وجود این ابزار، بسیاری از عملیات ساختمانی به ویژه اجرای نما، قالب بندی سازه، اجرای سقف و تعمیرات بخش‌های مرتفع به شدت دشوار و حتی غیرممکن می‌شد. داربست‌های فلزی به دلیل استحکام بالا، انعطاف پذیری در نصب و جمع آوری و قابلیت استفاده در شرایط مختلف آب و هوایی، به یکی از پرکاربردترین و ایمن ترین گزینه‌ها در پروژه‌های ساخت و ساز تبدیل شده‌اند. در این مقاله، به بررسی جامع روش‌های نصب، استفاده و نکات ایمنی داربست‌های فلزی ساختمانی پرداخته‌ایم.

آشنایی با داربست‌های فلزی

داربست‌های فلزی، سازه‌هایی پیش ساخته و مدولار از جنس فلز هستند که به صورت موقت در پروژه‌های ساختمانی برای ایجاد دسترسی به نقاط بلند و دور از دسترس مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع داربست‌ها اغلب از لوله‌های فولادی یا آلومینیومی و بست‌های مخصوص ساخته شده‌اند و با توجه به انعطاف پذیری و قابلیت تحمل بار زیاد، در مقایسه با داربست‌های چوبی ، مقاومت و ایمنی بیشتری دارند.

داربست‌های فلزی معمولاً از دو نوع اصلی تشکیل می‌شوند:

•  داربست ثابت: این نوع داربست ها که به عنوان داربست های سنتی شناخته می شوند، به صورت دائم یا برای مدت طولانی در پروژه نصب می‌شود و معمولاً برای اجرای نما و یا قالب بندی سازه در زمان بتن ریزی استفاده می‌شود. از جمله داربست های ثابت می تواند به داربست چکشی، مثلثی و کاپلاک اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با داربست مثلثی اینجا کلیک کنید.

• داربست متحرک: این نوع داربست به راحتی جابه‌جا می‌شود و معمولاً در پروژه‌های کوچک یا برای تعمیرات موقت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

   

اهمیت استفاده از داربست‌های فلزی

داربست‌های فلزی نقش حیاتی در پروژه‌های ساختمانی دارند و با نصب و استفاده صحیح از آن‌ها، ایمنی و کارایی پروژه‌ها بهبود می‌یابد. رعایت استانداردهای نصب و نکات ایمنی در استفاده از داربست‌های فلزی، نه تنها از بروز حوادث جلوگیری می‌کند، بلکه عمر مفید این سازه‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

استفاده از داربست‌های فلزی نه تنها ایمنی کارگران را در حین انجام کارهای ساختمانی تضمین می‌کند، بلکه مزایای دیگری نیز به همراه دارد:

1. مقاومت و دوام: داربست‌های فلزی از مواد مقاومی مانند فولاد ساخته می‌شوند که توانایی تحمل فشار، وزن زیاد و شرایط جوی مختلف را دارند. این ویژگی باعث می‌شود که طول عمر بالاتری داشته و نسبت به داربست‌های سنتی چوبی کارایی بهتری ارائه دهند.

2. نصب و جمع آوری سریع: یکی از مزایای بزرگ داربست‌های فلزی، سرعت نصب و جمع آوری آن‌ها است. طراحی مدولار و استاندارد قطعات داربست فلزی امکان مونتاژ و دمونتاژ سریع را فراهم می‌کند که این امر باعث کاهش زمان و هزینه پروژه‌های ساختمانی می‌شود.

3. ایمنی بالا: به دلیل ساختار فلزی و پایداری بیشتر در برابر باد و فشار، داربست‌های فلزی ایمنی بیشتری را برای کارگران فراهم می‌کنند. این نوع داربست‌ها همچنین مجهز به سیستم‌های حفاظتی و مهار هستند که احتمال سقوط افراد را به حداقل می‌رساند.

4. استفاده در پروژه‌های بزرگ: در پروژه‌های بزرگ و مرتفع مانند آسمان‌خراش‌ها یا پل‌ها، استفاده از داربست‌های فلزی به دلیل قابلیت تحمل وزن و ارتفاع بالا، اجتناب ناپذیر است.

روش نصب داربست فلزی

نصب صحیح داربست‌های فلزی برای اطمینان از ایمنی و کارایی بالای آن، نیازمند اجرای مراحل دقیق و تخصصی است. در ادامه مراحل اصلی نصب داربست فلزی به صورت گام به گام توضیح داده می‌شود:

• آماده سازی محل نصب: ابتدا باید محلی که داربست بر روی آن نصب می‌شود به دقت بررسی شود. سطح زمین باید صاف، پایدار و بدون هیچ گونه شیب یا مانعی باشد. در صورتی که سطح زمین ناپایدار یا دارای شیب باشد، باید از پایه‌های تنظیم‌شونده یا پشتیبان‌های اضافی برای تراز کردن داربست استفاده کرد.

• انتخاب و آماده سازی اجزا: اجزای داربست فلزی شامل لوله‌های عمودی (پایه‌ها)، لوله‌های افقی (تیرها)، اتصالات و بست‌ها است. این اجزا باید از کیفیت مطلوب و استاندارد برخوردار باشند و قبل از استفاده، از نظر سلامت فنی و نبود هر گونه خرابی یا زنگ زدگی بررسی شوند.

• نصب پایه‌های عمودی: پایه‌های داربست به صورت عمودی در محل نصب قرار داده می‌شوند. فاصله بین پایه‌ها باید با توجه به نوع پروژه و وزن بار تعیین شود. این پایه‌ها باید توسط بست‌های مخصوص به زمین محکم شوند.

• اتصال تیرهای افقی و عمودی: پس از نصب پایه‌های عمودی، لوله‌های افقی به داربست اضافه می‌شوند. این تیرها علاوه بر ایجاد پایداری، به کارگران امکان حرکت ایمن و استفاده از ابزارها را فراهم می‌کنند. تمامی اتصالات باید با دقت و استفاده از ابزار مناسب محکم شوند.

•  بررسی و اطمینان از پایداری داربست: پس از نصب تمامی اجزا، داربست باید از نظر پایداری و ایمنی توسط فرد مجرب بررسی شود. این مرحله بسیار حیاتی است و عدم توجه به آن می‌تواند منجر به حوادث جدی شود.

   

نکات ایمنی استفاده از داربست‌های فلزی

استفاده ایمن از داربست‌های فلزی یکی از مهمترین اولویت‌ها در پروژه‌های ساختمانی است. رعایت نکات زیر می‌تواند خطرات احتمالی را به حداقل برساند:

• بازرسی دوره‌ای داربست‌ها: داربست‌های فلزی باید به صورت منظم و قبل از هر بار استفاده، توسط کارشناسان بررسی شوند. اتصالات، بست‌ها و اجزای داربست نباید دچار زنگ زدگی، شکستگی یا خرابی باشند.

• استفاده از تجهیزات ایمنی فردی: تمامی کارگرانی که از داربست استفاده می‌کنند باید از تجهیزات ایمنی فردی مانند کلاه ایمنی، کمربند ایمنی و کفش ضد لغزش استفاده کنند.

• محدودیت بار: هر داربست دارای ظرفیت باری مشخص است و نباید بیش از این ظرفیت بارگذاری شود. بارهای سنگین یا تجهیزات حجیم باید به صورت جداگانه و با استفاده از جرثقیل یا تجهیزات مشابه جابه‌جا شوند.

• مراقبت در شرایط آب و هوای نامساعد: در شرایط باد شدید، بارندگی یا یخ زدگی، کار بر روی داربست باید به تعویق افتاده و تا بهبود شرایط جوی متوقف شود. این شرایط می‌تواند پایداری داربست را کاهش دهد و منجر به حوادث خطرناک شود.

داربست‌های فلزی به عنوان یکی از اجزای ضروری در ساخت و سازهای مدرن، نقش کلیدی در افزایش بهره‌وری و ایمنی پروژه‌های ساختمانی ایفا می‌کنند. نصب صحیح و رعایت نکات ایمنی در استفاده از این سازه‌های موقت، نه تنها از وقوع حوادث جلوگیری می‌کند، بلکه سرعت و کیفیت اجرای پروژه‌ها را نیز بهبود می‌بخشد. انتخاب مواد باکیفیت، نصب دقیق و بازرسی منظم از جمله عواملی هستند که می‌توانند عمر مفید داربست‌های فلزی را افزایش دهند و تجربه‌ای ایمن‌تر برای کارگران فراهم کنند.